![]() |
Kostroma. |
Bardzo
lubię zwiedzać w internecie obce kraje i poznawać ich historię.
Przed paroma dniami oglądnęłam na programie Nat. Geo.People
„Przewodnik po Rosji”, w którym miła, młoda pani
przewodniczka, odwiedza kolejne rosyjskie miasta, opowiadając o ich
dziejach i słynnych mieszkańcach. Tego dnia odwiedziła miasto
Kostromę, wspominając o jego historii. Była taka chwila, że
zarumieniłam się ze wstydu, słuchając opowieści o bohaterze
Rosji, prostym chłopie Iwanie Suzaninie, który w 1613 r. oddał
swoje życie, ratując młodziutkiego cara Michaiła Fiodorowicza
Romanowa, przed śmiercią z rąk polskich najeźdźców.
![]() |
Śmierć Iwana Suzanina z rąk żołnierza polskiego. |
Jak
do tego doszło, o tym już pani przewodniczka nie wspomniała, bo
Rosjanie dobrze znają tę opowieść. Ja także znam historię obu
narodów, która wyłącznie z naszej winy poróżniła oba kraje na
wiele stuleci.
Po
śmierci cara Iwana Groźnego, na tron wstąpili kolejno Fiodor I i
Borys Godunow, obaj carowie zmarli bezpotomnie. Na długie lata
zapanował w Rosji kryzys polityczny zwany „wielką smutą” To
dało Polsce okazję do wmieszania się w sprawy wschodniego sąsiada.
Z pomocą intryg i przekupstwa, Polska osadziła na tronie carów
oszusta Dymitra Samozwańca I, wraz z żoną Maryną Mniszchówną, a
po jego śmierci następnego Dymitra Samozwańca II. Na skutek
rabunkowych rządów polskich, wybuchł bunt bojarów. Na ich czele
stanął Wasyl Szujski i po zmieceniu Dymitra II, koronował się na
cara, zawierając układ ze Szwecją, przeciwko Polsce. Król Polski
Zygmunt III Waza, poczuł się tym faktem obrażony, gdyż uważał
się za króla Szwecji i wydał Rosji wojnę.

![]() |
Hetman Stanisław Żółkiewski na Kremlu. |
„Rozwiązły żołnierz wasz, nie zna miary w obelgach i
zbytkach. Zabrawszy wszystko, co tylko dom zawierał – złota,
srebra, drogich zapasów mękami wymuszał. Patrzali mężowie na
gwałty lubych żon, matki na bezwstyd córek nieszczęsnych. Rozpust
i wyuzdań waszych zachowujemy pamięć. Jątrzyliście serca nasze
najobraźliwszą pogardą, nigdy rodak nasz nie był przez was
nazwany inaczej jak psem moskiewskim, złodziejem, zmiennikiem. Nawet
świątyń Boskich nie uszanowaliście. W popiół obrócona stolica
nasza, skarby nasze, długo przez carów zbierane, rozszarpane przez
was, państwo całe w ogniu, mieczem okrutnie niszczone.”
Wystawiliśmy
sobie wspaniałe świadectwo kulturalnego i chrześcijańskiego
narodu!
Wraz
ze śmiercią cara Iwana Groźnego, skończyła się dynastia
Rurykowiczów. Car Szujski, widział swego następcę w 17-letnim
Michale Fiodorowiczu Romanowie, który nie chciał przyjąć korony
carów, obawiając się o swoje życie. Wraz z matką schronił się
w słynnym Monasterze Ipatiewskim w Kostromie, przed szukającymi go
oddziałami polskimi. Według rosyjskiej opowieści, sołtys
pobliskiej wsi Dominino Iwan Suzanin, chcąc odciągnąć polskich
napastników od Kostromy, gdzie ukrywał się młodziutki car,
zgodził się poprowadzić Polaków do miejsca w puszczy, w której
podobno ukrywał się młody car. Ryzykując życie, wprowadził
Polaków na bagna, gdzie niemal wszyscy potonęli. Jeden z żołnierzy
przebił go sztyletem za zdradę. Car ocalał i dał początek niemal
trzystuletniej dynastii Romanowów. Na tym tle kompozytor rosyjski
Glinka, skomponował operę: „Życie za cara” lub inaczej „Iwan
Suzanin”
![]() |
Pomnik poświęcony pamięci Iwana Suzanina w Kostromie. |
Po
klęsce Szujskiego, bojarzy moskiewscy obwołali na cara 15-letniego
królewicza Władysława Wazę, późniejszego króla Władysława IV
Wazę. Miał on przejść na prawosławie i ożenić się z
księżniczką rosyjską. Ale król Zygmunt III sam zamierzał zostać
carem i wprowadzić do Rosji religię rzymsko-katolicką. Tak długo
zwlekał z wysłaniem syna do Rosji, że zniechęceni bojarzy w
tajemnicy wybrali na cara Michała Fiodorowicza Romanowa.
![]() |
Car Michał Fiodorowicz Romanow I. |
W Niżnym
Nowogrodzie wybuchło powstanie przeciwko polskim najeźdźcom, na
jego czele stanęli kniaź Pożarski i kupiec Minin. Powstanie
ogarnęło całą Rosję. Celem powstańców było oswobodzenie
Moskwy od polskich okupantów i zdobycie Kremla, Oblężenie Moskwy
zakończyło się 7 listopada 1612 r, kapitulacją załogi polskiej
na Kremlu, która nie doczekała się odsieczy królewskiej.
![]() |
Kupiec Minin wzywa do powstania. |
W
wyniku błędnej i niekonsekwentnej polityki Zygmunta III,
podyktowanej zależnością od Watykanu, Polska na zawsze straciła
szansę na tron carów. Późniejsze wojny polsko-rosyjskie, mające
na celu odzyskanie Moskwy, na czym szczególnie zależało jezuitom,
pragnącym zniszczyć w Rosji prawosławie, zakończyły się
niepowodzeniem.
![]() |
Kapitulacja oddziałów polskich na Kremlu. |
Wielkie plany zjednoczenia dwóch sąsiednich
narodów, nie powiodły się, na skutek bezmyślnej polityki
Rzeczypospolitej i króla, oraz szczególnego okrucieństwa Polaków,
zachowujących się na ziemi rosyjskiej, jak prawdziwi najeźdźcy.
Okupacja polska w Rosji, stała się powodem kilkusetletniej
wzajemnej nienawiści obu narodów.
![]() |
Władysław IV Waza, król Polski, niedoszły car Rosji . Portret Rubensa. |
Obecnie,
rocznica wypędzenia Polaków z Kremla obchodzona jest od 2005 r,
jako rosyjskie święto narodowe pod nazwą „Dzień Jedności
Narodowej” i cerkiewne święto Matki Boskiej Kazańskiej, „pamięci
wyzwolenia Moskwy i Rosji od Polaków w 1612 roku.”
![]() |
Świętość Rosji - Matka Boska Kazańska. |
Słuchając
opowiadania przewodniczki rosyjskiej w Kostromie, czułam wstyd za
głupotę i grzechy naszych przodków. Nie zawsze byliśmy ofiarami
agresji, a historia mówi, że sami staliśmy się okrutnymi
agresorami i najeźdźcami.